Haftayı tamamlarken aralık ayının ilk haftası oldukça yoğun geçti. Yurtiçinde enflasyon verisi haftanın en önemli verisi olurken haftanın son 2 işlem günü de oldukça hareketli geçti. Beklenen açığa satış yasağı Bist 50 şirketleri için kaldırıldı. Türkiye’ye ilişkin büyüme beklentilerinin açıklandığı yoğun haftada ABD’de ise tarım dışı istihdam verisi açıklandı. Yatırımcı hafta içerisinde Fed Başkanı Powell’ın mesajlarını da takip etti.
1- Kasım enflasyonu beklentilerin üzerinde açıklandı
Yılın son toplantısı öncesinde Kasım enflasyonu oldukça önemli bir ediniyor. Kasım’da enflasyon aylık %2,24 olurken yıllık bazda ise %47,09 olarak açıklandı. Mayıs’ta zirveyi gören enflasyon zirvesinden bu yana 28,4 puan iyileşme gösterdi. Kasım enflasyonu sonrasında Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz sosyal medya hesabından enflasyon verisini değerlendirdi.
“Programımıza duyulan güven neticesinde dezenflasyon sürecini tesis etmeye devam ediyoruz. Tüketici fiyatları kasım ayında yüzde 2,24 oranında yükselirken, ekim ayına göre yıllık enflasyon 1,5 puan düşüşle yüzde 47,09 seviyesine gerilemiştir. Böylece 2024 yılı mayıs ayına göre yıllık enflasyondaki azalış 28,4 puana ulaşmıştır. Hizmet enflasyonunda ekim ayında belirgin bir şekilde başlayan yavaşlamanın, kasım ayında da devam ettiği görülmektedir. Sözleşme yenileme oranının düşmesinin de etkisiyle aylık kira enflasyonu kasım ayında gerilemiştir. Kira fiyat artışlarındaki düşüş eğiliminin önümüzdeki dönemde sürmesini ve hizmet grubu enflasyonundaki düşüşe olumlu katkı vermesini bekliyoruz. Geçici arz koşullarına bağlı olarak işlenmemiş gıda enflasyonu yüksek seyrini sürdürürken, gıda dışı aylık tüketici enflasyonunda ise daha olumlu bir seyir izlenmiştir. Kasım ayında enflasyonun ana eğiliminde düşüş devam etmiş, B ve C endekslerindeki aylık artışlar 1,5 seviyelerinde gerçekleşirken, yıllık enflasyon sırasıyla 45,68 ve 47,13 seviyesine gerilemiştir. Yurt içi üretici fiyatlarındaki ılımlı seyir, tüketici fiyatları üzerindeki maliyet yönlü baskının giderek hafiflediğini göstermektedir. Firmaların fiyatlama davranışlarında görülen iyileşme tüketici enflasyonuna olumlu yansımaktadır. Uygulanan dezenflasyonist politikalara duyulan güvenin artması, enflasyondaki düşüşle birlikte enflasyon beklentilerinin de iyileşmesine katkı sağlamaktadır. Toplumsal refahı ilerletmek, ekonomide öngörülebilirliği artırmak, kaynakların daha adil ve etkin dağılımını gerçekleştirmek için ekonomi programımızı kararlılıkla uyguluyoruz. Dezenflasyon sürecinin önümüzdeki aylarda da devam etmesini bekliyoruz. Tek haneli rakamlara yeniden ulaşıncaya kadar enflasyonla mücadelemizi çok boyutlu, koordineli ve kararlı bir şekilde sürdüreceğiz” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise X hesabında yaptığı açıklamada “Kasımda yıllık enflasyon yüzde 47,1 gerçekleşti, mayısa göre gerileme 28,4 puan oldu. Son iki aydır yüksek seyreden gıda enflasyonuna rağmen yıllık mal enflasyonu yüzde 40’ın altına geriledi. Hizmet enflasyonu aylık yüzde 1,6 ile 2021 yılı Kasım ayından bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşti ve yıllık hizmet enflasyonundaki düşüş eğilimi devam etti. Hizmet enflasyonundaki gerileme ve iyileşen enflasyon beklentileri katılıkları azaltmada önemli mesafe katettiğimizi gösteriyor” ifadelerine yer verdi.
2- Uluslararası kurumlar Deutsche Bank, OECD ve Fitch Türkiye’yi değerlendirdi
Kurumlardan peş peşe Türkiye açıklaması takip edildi.
Deutsche Bank, Türkiye ekonomisinin yumuşak iniş yolunda olduğunu ve bu yıl ekonomik büyümenin yüzde 2,9 seviyesinde gerçekleşmesinin ardından 2025’te yüzde 2,8 olacağını öngördüğünü bildirdi.
OECD’nin Ekonomik Görünüm Raporu yayımlandı. Raporda, “enflasyonun ılımlı seyretmeye devam etmesi ve ticaretteki canlanmayla, küresel ekonomi birçok belirsizliğe rağmen dirençli olmayı sürdürüyor” ifadelerine yer verildi. Küresel ekonominin bu yıl %3,2 büyüyeceğini öngören OECD, Türkiye ekonomisinin ise bu sene %3,5 büyümesini beklediklerini açıkladı.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Doğu Avrupa ekonomilerinin 2025 görünümüne ilişkin yayımladığı analizinde, söz konusu ülkelerde iyileşen ekonomik büyüme beklentilerinin, zayıf kamu maliyesi ve yüksek jeopolitik risklerle dengeleneceğini tahmin ediyor.
Türkiye’ye ilişkin yapılan açıklamada, Türkiye’nin ekonomi politikalarındaki dengelenmenin dış kırılganlıklarda belirgin bir azalma ve piyasa algısında iyileşme sağladığı vurgulandı.
3- BDDK’dan cep telefonlarına taksit ve kredi düzenlemesi geldi
Yeni düzenlemeyle;
– Fiyatı 20.000 TL ve altında olan cep telefonları için vade sınırı 12 ay, fiyatı 20.000 TL üzerinde olan cep telefonları için ise vade sınırı 3 ay olarak belirlendi.
– Yenilenmiş ürün niteliğindeki cep telefonlarında fiyatı 25.000 TL ve altında olanlar için vade sınırı 12 ay, fiyatı 25.000 TL üzerinde olanlar için ise 3 ay olarak düzenlendi.
4- Bist 50 şirketlerinde açığa satış yasağı kaldırıldı
Yapılan açıklamada;
“Kurul Karar Organı’nın 06/02/2023 tarihli kararı ile Borsa İstanbul AŞ pay piyasalarında getirilen açığa satış yasağının 02/01/2025 tarihinden itibaren, Borsa İstanbul AŞ tarafından ilan edilen BIST 50 endeksinde yer alan pay piyasaları ile sınırlı olarak kaldırılmasına,
Açığa satış yasağı kaldırılan pay piyasalarında gerçekleştirilecek işlemlerde, Kurulumuzun Seri: V, No: 65 sayılı Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkında Tebliğ’in 24 ve 28 inci maddeleri uyarınca, gün içinde sahip olunmadan satılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonlara ilişkin olarak da açığa satış tuşuna basılmasının zorunlu olduğu hususunda yatırımcıların ve yatırım kuruluşlarının bilgilendirilmesine karar verilmiştir.”
5- Euro Bölgesi’nde zayıf büyüme
Eurostat’ın açıkladığı verilere göre Avrupa Birliği (AB) ile Euro Bölgesi’nin üçüncü çeyrek GSYH ve istihdam verilerine göre, Euro Bölgesi’nde mevsimsellikten arındırılmış GSYH, 2024’ün üçüncü çeyreğinde önceki çeyreğe kıyasla yüzde 0,4 yükseldi.
6- Powell: Bitcoin Dolara rakip olamaz
Fed Başkanı Jerome Powell New York Times’ın ev sahipliğinde düzenlenen DealBook Zirvesi’nde konuştu. “İnsanlar Bitcoin’i spekülatif bir varlık olarak kullanıyor. Bitcoin, altın gibi, sadece sanal, dijital. İnsanlar bunu bir ödeme şekli ya da değer deposu olarak kullanmıyor. Oldukça değişken. Dolar için bir rakip değil. Gerçekten altın için bir rakip” ifadelerine yer verdi.
7- Lagarde: Euro Bölgesi Ekonomisi dış şoklara karşı kırılgan
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, Brüksel’de gerçekleştirilen Avrupa Parlamentosu Ekonomik ve Mali İşler Komitesi toplantısında konuştu.
Jeopolitik ortamın hızla değiştiğine işaret eden Lagarde, “Ekonomik modelimizde önemli yapısal zorluklarla karşı karşıyayız” ifadesinde bulundu.
Lagarde, Avrupa’nın hızlı ve cesur biçimde hareket etmesi gerektiğine dikkati çekerek, yatırımı teşvik etmeye, inovasyonu desteklemeye ve üretkenliği artırmaya odaklanılmasının önemine değindi.
8- ABD’de tarım dışı istihdam beklentinin üzerinde açıklandı
Kasım ayında tarım dışı istihdam 227 bin arttı. Ekonomistlerin beklentisi artışın 220 bin artış yönündeydi. Son iki aya ilişkin revize ise 56 bin artış yönünde oldu.
